Helmond

Voorzitter,

Ik bladerde van de week dat kleine boekje door met kerngegevens over Helmond dat wij pas hebben ontvangen. U weet wel: feiten & cijfers over 2001. Mij vielen op de cijfers over het aantal Helmonders die moeten leven van een uitkering. Als ik die allemaal optel - het gaat dan om de bijstand, WAO en WW - dan kom ik uit op ongeveer 8500. We hebben het nog eens nagekeken in de vervolgnota Armoedebeleid, en inderdaad het aantal uitkeringen ligt in die orde van grote. Als ik ervan uitga dat achter iedere uitkering een huishouden schuil gaat, dan betekent dit dat ongeveer een kwart van de Helmondse huishoudens van één van deze drie uitkeringen afhankelijk is. Ik realiseer me dat dit een tamelijk globale berekening is waar wel wat op af te dingen valt, maar desalniettemin trof mij dit cijfer.

Waarom vertel ik dit nu? Wil de SP het beeld van Helmond verstoren dat succesvol meevaart op de huidige golf van economische hoogconjunctuur? Nee, dat is niet ons doel. Wel vindt de SP - en dat kan u niet verbazen - dat de 'andere kant van Helmond' in het beleid te weinig aan bod komt. Om maar meteen een voorbeeld te geven: op het symposium van Woonpartners deed verantwoordelijk wethouder Hesen de illustratieve uitspraak 'vierduizend woningzoekenden maken mij niet gek'. Dit naar aanleiding van het enorm gestegen aantal Helmondse woningzoekenden. En inderdaad, hij hoeft zich niet gek te maken, maar om het op deze manier af te doen is het andere uiterste. Ziedaar onder andere waarom het mij nuttig leek om wat ik noem 'de andere kant van Helmond' onder de aandacht te brengen. Overigens verwachten de corporaties dat met het huidige tempo binnen twee maanden de grens van 5.000 woningzoekenden wordt doorbroken.

Voorzitter, wij hebben vraagtekens over één van de inkomstenbronnen. Dat is de opbrengst van de verkoop van Obragas. Ik ga niet in op ons standpunt dat het ongewenst is om nutstaken te privatiseren, het gaat mij nu om de onzekerheid van deze inkomstenbron. Aanvankelijk was het college van mening dat de landelijke nieuwe regelgeving waarbij wordt bepaald dat het netwerk niet mag worden meeverkocht, géén invloed heeft op de opbrengst. Dit omdat daarin voorzien zou zijn. Inmiddels bespeur ik de nodige twijfel. Waarom anders zou u met de gedachte spelen van een schadeclaim? Mijn vraag is nu: is er inmiddels meer duidelijkheid op het energiefront? En: stel die opbrengst keldert, is er dan een soort noodscenario want dan immers klopt de financiële puzzel niet meer.

U vraagt ons om in te stemmen met de toetsingscriteria bij deze voorjaarsnota. Die toetsingscriteria zijn uw meetlat bij het besteden van het geld. Zeg maar: het beleid achter de cijfers. Het gaat dan om zeven met name genoemde onderwerpen. Over een aantal wil ik iets zeggen.

Als eerste Binnenstad-Oost. Dit is inderdaad een speerpunt van de eerste orde. Je zou kunnen zeggen: hier is een proces in gang gezet en nu zitten we er mee. En dan denk ik op de eerste plaats aan de bewoners. Zo hebben de mensen in de Pastoor van Leeuwenstraat een brief ontvangen dat het vaststaat dat hun huis wordt gesloopt. Maar het zogenaamde definitieve sloopbesluit valt pas omstreeks juli volgend jaar. Dat is zo geregeld omdat pas vanaf dat moment aanspraak kan worden gemaakt op het sociaal plan. Dit soort zaken brengt mensen in een heel lastig parket. Ook zijn er bewoners die weten dat hun huis wordt gesloopt maar daar eigenlijk met hun verstand niet bij kunnen, temeer omdat een paar honderd meter verder een zelfde soort huis staat dat niet wordt gesloopt. Voorzitter, het gaat te ver om hier en nu in detail de discussie te voeren die we al vaker hebben gevoerd. Maar dit alles roept wel de vraag op: wát beheerst dit proces? Zo meldt de voorjaarsnota dat de stedenbouwkundige plannen in concept gereed zijn, maar in de gemeenterubriek in de Traverse lees ik dat het allemaal nog niet definitief is en er van alles kan veranderen. Hoe zit het nou? In de samenwerkingsovereenkomst met Woonpartners staat dat wordt gestreefd om het wijkontwikkelingsplan af te hebben in 1999. Maar nu twee jaar later is het er nog steeds niet. Wat is nou in de kern het probleem waarom het zo moeizaam gaat? Voorzitter, wij menen in ieder geval één verklaring te hebben en dat is het probleem van de herhuisvesting. Zoals gezegd: de corporaties zijn de afgelopen jaren geconfronteerd met een verdubbeling van het aantal ingeschreven woningzoekenden tot ruim boven de vierduizend en binnenkort dus zelfs vijfduizend. Ja, dan heb je een probleem als daar bovenop ook nog eens de mensen komen die vanwege sloop gedwongen moeten verhuizen. Deelt de wethouder deze analyse en welke conclusies trekt hij daaruit? Het is moeilijk - ook voor een raadslid - om over de schutting te kijken om te kunnen zien wat er allemaal precies gebeurt, maar wij denken dat er nog een ander probleem is: namelijk met de financiering. Wij denken dat omdat we gewoon geen betere verklaring kunnen bedenken. Je hoeft toch niet drie jaar te piekeren over de plek van een gebouw of school? Wil de wethouder hier ook op in gaan?
Voorzitter nogmaals, ongetwijfeld gaat het hier om een belangrijk speerpunt. Maar met de aanpak hebben wij grote moeite.

Wat betreft het centrum hebben onze wegen zich allang geleden gescheiden. De route die is gekozen heeft iets van een race zonder finish. Althans die finish wordt de eerstkomende 15 jaar niet bereikt. En goede kans dat tegen die tijd de Nederlandse steden zich kenmerken door winkelcentra niet in het centrum van de stad maar juist aan de rand ervan. Compleet met een pretpark. Ene mijnheer Coolen uit Weert schijnt zich hiermee bezig te houden.
Voorzitter, de voorjaarsnota maakt melding van de projecten rond de Oude Aa. De rest van de oppositie weet het niet want die was toen weggelopen, maar wij hebben daar tegengestemd. Dit zijn voorstellen die voortvloeien uit het ingezette beleid, u roept ze als het ware over u af. Kortom, wij zullen iedere keer voorstellen praktisch afwegen. Maar uw algemene insteek met het centrum onderschrijven wij niet, de discussie daarover hebben we al meerdere malen gevoerd.

De bereikbaarheid voor auto's krijgt inderdaad veel aandacht met de huidige studie naar de Hoofdwegenstructuur. Er liggen diverse varianten op tafel die op hun merites worden bekeken. Het treurige is echter en de onderzoekers van DHV hebben dat ook eerlijk gezegd: we moeten niet rekenen op een echte oplossing, hooguit op een wat betere beheersing van het verkeer. De uitkomst lijkt dan ook voorspelbaar: er komt straks meer ruimte ( = meer wegen) voor de auto, maar vervolgens slibt die ruimte opnieuw weer dicht en blijven we met het probleem zitten. Weliswaar worden in het onderzoek ook alternatieven voor de auto onderzocht, maar daar wordt meteen bij vermeld dat een hoger ambitieniveau voor openbaar vervoer en fiets in Helmond erg moeilijk te realiseren is. Alles bij elkaar is het gebrek aan perspectief toch een moeilijk te verteren gedachte.

De voorjaarsnota meldt dat subsidie is aangevraagd om het station aan de kant van de Annawijk te ontsluiten en verder wil de verantwoordelijk wethouder graag het station een stukje verplaatsen richting Vlisco, als wij het goed begrijpen. De vraag is hoe realistisch dit allemaal is wat betreft de medewerking daaraan van de verzelfstandigde NS. Want als je kijkt naar de kronkels van de NS in de afgelopen periode, dan krijg ik niet de indruk dat die bereid is om veel geld neer te tellen voor dergelijke operaties. Ik noem een paar kronkels: het voorstel om een derde klas in te voeren, het stelselmatig vervangen van loketten door automaten, en meer in het algemeen het voortdurend bezuinigen vanwege de beoogde marktwerking en concurrentie.

Voorzitter, over het uitstellen met twee jaar van het multifunctioneel centrum op Brandevoort hebben ons diverse bezorgde brieven bereikt. Het valt op dat dit voorstel voor de diverse betrokkenen als een verrassing is gekomen. Daaruit maken wij op dat het college in een laat stadium een paar knopen heeft doorgehakt. Eén van de brievenschrijvers doet een min of meer concreet aanbod om de helpende hand toe te steken. Wat is daarop de reactie van het college, zit daar muziek in?

Voorzitter, als ouders zelf de portemonnee trekken om via de ouderbijdrage nieuwe schoollokalen aan te schaffen dan is dat een belangrijk signaal dat iedereen tot nadenken moet stemmen. Dit om tenminste twee redenen. Ten eerste omdat het iets zegt over het vertrouwen in de overheid, ten tweede omdat daarmee het uitgangspunt wordt ondergraven dat de overheid het onderwijs bekostigt, juist om de kwaliteit en de toegankelijkheid over de hele linie te waarborgen. Op onze schriftelijke vragen over deze kwestie wordt geantwoord dat huisvestingsgeld beter en efficiënter ingezet moet worden buiten de verordening om. Dit ook om dergelijke initiatieven te voorkomen. Onze vraag is nu: gaat het lukken om de verhoging van de ouderbijdrage door de Wilhelminaschool overbodig te maken?
'Een stap in de goede richting', zo luidt meer in het algemeen de reactie vanuit het onderwijsveld op het hoofdstuk onderwijs. Dat is wel eens anders geweest.
Twee kwesties wil ik nog apart noemen. De eerste is school 't Nieuwveld. De afspraak is gemaakt dat er eind deze maand een definitief voorstel ligt. Kan alvast een tipje van de sluier worden opgelicht? De andere kwestie betreft de nieuwbouw aan de Keizerin Marialaan. 'Donkere wolken boven nieuwbouw - vrees dat gebouw niet vol komt'. Aldus de kop boven een artikel eind vorige maand in het Eindhovens Dagblad. Heeft de wethouder dat gelezen? Het heeft te maken met het al of niet samengaan van de diverse opleidingen en het afstoten van het Ter Kemenadecollege door OMO, kortom een lastige puzzel. Het zou geen kwaad kunnen als hierover duidelijke informatie op tafel komt. Voorzitter, en toen viel gisteren een brief in de bus over dit onderwerp. Een brief die eerlijk gezegd niet uitblinkt door duidelijkheid. Zo is wat mij betreft de vrees niet weggenomen dat we straks een mooi nieuw gebouw hebben maar dat niet kan worden gevuld met leerlingen. Wil de wethouder nog een poging wagen om die vrees weg te nemen?

Voorzitter, het college kiest voor een terughoudende opstelling tegenover het fenomeen Kenniswijk. Het college neemt als het ware de opstelling aan van veel burgers die denken: nou, ik moet het allemaal nog zien. Het probleem is alleen dat wij die afwachtende houding niet kunnen volhouden maar binnenkort beslissingen moet nemen om ontwikkelingen mogelijk te maken. Het is duidelijk dat wij daarover éérst meer concrete informatie moeten hebben. Verder wil ik er nog het volgende van zeggen. Mijn indruk is dat het bij Kenniswijk vooral gaat om de snelheid van de verbinding. Want het Eindhovens Dagblad - om maar een voorbeeld te noemen - kan ik nu ook al lezen op internet. Het verschil met Kenniswijk straks is alleen dat ik dan niet die paar seconden hoef te wachten tot de informatie op mijn scherm staat, het beeld staat er dan meteen. Het gaat naar mijn idee dus meer om de techniek dan om de kennis. Wel is het zo dat die techniek - snelle verbindingen dus - op zijn beurt de commerciële benutting vergemakkelijkt. Denk bijvoorbeeld aan het afspelen van films via internet. Nog twee opmerkingen. Een: veel zal afhangen van de betaalbaarheid van de aansluiting op Kenniswijk en twee: de infrastructuur van kenniswijk - het netwerk - is feitelijk de infrastructuur van UPC waar vervolgens stukjes aan vast worden geplakt, te weten glasvezelkabels tot in de woning. Het is wenselijk dat de raad inzicht heeft hoe dit wordt geregeld met UPC inclusief de bijbehorende geldstromen. Tot slot bij dit punt: er zijn méér technieken om internet bij de mensen te brengen dan via glasvezelkabel. Wat te denken van satelliet en het electriciteitsnet? Het schijnt dat het Duitse bedrijf RWE - toevallig ook de beoogde koper van Obragas - zich daarmee bezighoudt. Het zal toch niet zo zijn dat straks blijkt dat internetten via het electriciteitsnet beter en sneller verloopt dan via de glasvezelkabel?

Voorzitter, ik heb nog een paar losse eindjes waar ik aandacht aan wil geven.

· De planning is dat Helso en Stap fuseren per 1 januari 2002. Wij krijgen signalen dat dit proces niet goed loopt. Zo is er de vrees dat de goedkopere Stap-medewerkers straks de duurdere Helso-medewerkers gaan verdringen. Ook wordt gevreesd dat de fusie gepaard gaat met ontslagen. Kunt u hierover ons informeren?

· Ik kom nog even terug op de kwestie bereikbaarheid en het enorme beslag van de auto op de openbare ruimte. Voorzitter, dat ruimtebeslag is zó groot dat kinderen in veel straten niet eens meer kunnen 'kantje-butsen'. Ik weet niet of iedereen weet wat dat is, maar ik deed het vroeger heel vaak. Mijn punt is dat de straat van de kinderen is afgepakt. Zou het geen idee zijn om te onderzoeken of we de straat niet weer kunnen teruggeven aan de kinderen? En dan niet voor een enkele keer bij een gelegenheid of een evenement. Zou het geen aardig idee zijn om te onderzoeken of we dat niet stelselmatig moeten doen? Bijvoorbeeld bij een bestemmingsplan?

· Verder is een bedrag opgenomen van 500.000 gulden om een kunstijsbaan mogelijk te maken tussen Veestraatbrug en Havenbrug. Gerekend wordt op een bijdrage van vier ton van particulieren. Zit dat erin? Is dat ergens op gebaseerd? En: gaat het hier om een techniek waarmee we tien jaar of langer vooruit kunnen?

Voorzitter, tot slot van mijn bijdrage wil ik nog een paar woorden wijden aan het onderwerp communicatie. Ik bedoel dan niet de communicatie met de raad maar de communicatie met de bevolking. Hoe je er verder ook over denkt, maar de onderwerpen waar ik de laatste tijd het meest op ben aangesproken zijn het reisje naar Berlijn en het borrelen door de raad, zoals het Eindhovens Dagblad kopte. De meest gestelde vraag luidt, tenminste aan mijn adres: dat betalen ze zeker toch zelf wel? Ik hoor graag uw antwoord.

Dank u wel.

2001-06-15