Helmond

Voorzitter, wij hebben hier een ingrijpend plan op tafel liggen. Het plan is ingrijpend omdat het grote gevolgen heeft voor de inrichting van het centrum. Maar het is ook ingrijpend omdat het met een bedrag van 40 á 50 miljoen gulden een zware financiële wissel trekt op de financiën van de gemeente. Voldoende reden dus om het kritisch te bekijken.

De bibliotheek is een erg belangrijk onderdeel van het plan, zo niet het belangrijkste. Begin van dit jaar heeft de gemeenteraad de 'bestuursopdracht bibliotheek' vastgesteld. Daarin staat het volgende: "Om de kwaliteit van de bibliotheek te verhogen, zal het gevoerde bibliotheekbeleid, zowel van de gemeente als van de bibliotheek zelf, wezenlijk moeten veranderen." Er wordt op gewezen dat de Helmondse bibliotheek vergeleken met andere gemeenten een laag aantal uitleningen telt per inwoner, minder subsidie ontvangt per inwoners, een geringere boekcollectie heeft en dergelijke.

Voorzitter, de SP vindt de bibliotheek een heel belangrijke basisvoorziening. Wij zijn het dan ook helemaal eens dat er iets moet gebeuren aan de problemen die in de bestuursopdracht genoemd worden. De vraag is echter of met dit plan écht een oplossing wordt geboden voor deze problemen. En dan hebben wij veel twijfels. Want is dit plan bedacht om die problemen aan te pakken óf is dit plan bedoeld om het centrum te versterken?

Voorzitter, sommige zullen zeggen: dat is hetzelfde. Want door het één te doen los je meteen ook het andere op. Maar wij denken dat het zo eenvoudig niet zit.

Als je leest wat de opdracht is (pag. 6) dan gaat het toch vooral om het versterken van het centrum. Dat is een keuze. Maar wij denken dat het zeker geen automatisme is dat daardoor meteen iets wordt gedaan aan de 'ontlezing' of dat daardoor automatisch méér Helmonders lid worden van de bibliotheek. Iets doen aan deze problemen is sowieso geen eenvoudige zaak, maar als je er iets aan wilt doen dan kom je volgens ons uit op zaken als
-toegankelijkheid,
-wel of geen leengeld,
-filialen in de wijken,
-een fatsoenlijk aanbod van boeken
-en andere activiteiten om het lezen te bevorderen.

En zoals gezegd: dáárover gaat het plan niet.

Kortom, de vraag is of wij ruim 40 miljoen gulden gemeentegeld moeten neertellen terwijl het uitermate onzeker is of dat wel het gewenste resultaat oplevert als het om de bibliotheek gaat. Je kunt nog een stap verder gaan: zou het niet beter zijn om dat geld direct te gebruiken voor uitbreiding van de collectie, ruimere openingstijden en meer aandacht voor de wijkfilialen?

Het punt van de wijkfilialen is al eens eerder aan de orde gesteld. Wij willen de zorg daarover nog eens onder de aandacht brengen. Want de verleiding ligt om de hoek om de filialen te sluiten ten einde het bezoek aan de bibliotheek in het centrum te verhogen. Zeker in het geval dit kostbare plan doorgaat vrezen wij dat deze kwestie zich zal aandienen. Kan de wethouder ons verzekeren dat het beslist die kant niet op moet?

Voorzitter, het plan is bedoeld om behalve de bibliotheek ook het Kunstencentrum en een balie van het archief te huisvesten plus mogelijk VVV en ANWB en het bezoekerscentrum Kenniswijk. Het is duidelijk dat de problemen van het Kunstencentrum opgelost moeten worden. Maar de vraag is of dat met dit plan moet gebeuren. Het punt is nu niet het aanpakken van huisvestingsproblemen van individuele functies, maar het gaat nu om de combinatie. Het samen huisvesten van deze functies en ook vergelijkbare commerciële functies is het concept waarover ons advies wordt gevraagd.

Stel je zou al die voorzieningen niet hebben, je moet als het ware van voor af aan beginnen, dán zouden wij er geen problemen mee hebben om die keuze te maken. Maar dat is de situatie niet. Wij moeten die vraag beantwoorden aan de hand van de concrete Helmondse situatie met bestaande verhoudingen en voorzieningen. En dan zijn wij zoals aangegeven erg kritisch. Bovendien moeten we deze zaak ook nog afwegen tegen andere problemen in de stad die veel geld vergen. Denk maar aan volkshuisvestingsbeleid en onderwijs, ook al is daar nu vooruitgang geboekt.

Verder wordt ons advies gevraagd over de locatie. Stel wij zouden met de rug tegen de muur staan, dan zouden wij kiezen voor die locatie waarbij mede gebruik wordt gemaakt van al bestaande gebouwen. Aan de ene kant omdat ons lijkt dat dan het meest efficiënt gebruik wordt gemaakt van schaarse ruimte. Aan de andere kant omdat het dan makkelijker is om dit plan los te koppelen van de andere plannen van BVR.

Tot slot wordt ons gevraagd of dit plan een gemeentelijk speerpunt moet zijn. Het zal u niet verbazen dat wij hierover grote twijfel hebben gezien onze inhoudelijke kritiek.

Dank u wel
Ad Spruijt

2001-11-21

 
Aanvulling: in mei 2003 heeft de gemeente het cultuurplein geschrapt.