Helmond

2005-07-23 De eenzijdige opbouw van de Helmondse binnenstad - 3.700 woningen, 9.000 bewoners - moet worden doorbroken. De buurt moet aantrekkelijk worden voor kopers. Bestaande goedkope huurwoningen zijn een sta-in-de-weg en worden gesloopt.

Landelijk verschijnsel
Vele duizenden woningen staan op de nominatie om te worden gesloopt. In Den Haag, Groningen, Roosendaal, Eindhoven, Helmond, enzovoorts. Hoewel steevast wordt verteld dat het allemaal is bedoeld om het belang van de bewoners te dienen, roept het juist bij de bewoners veel verzet op.

Klik hier voor een artikel dat vooral ingaat op de Groningse situatie. Ter vergelijking: klik hier (externe link) om te lezen hoe de gemeente Helmond haar aanpak aan de man brengt.

Helmond voorgeschiedenis
De herstructurering zoals die door de gemeente wordt bepleit roept felle discussies op. Met de betrokken corporaties en met de bewoners. Lees bijvoorbeeld in dit artikel uit het Eindhovens Dagblad de reactie van woningbouwvereniging Volksbelang.

Ook in de Helmondse raad worden in de periode 1994 - 1998 felle discussies gevoerd. Uiteindelijk schaart een meerderheid zich achter de plannen. Alleen SP en PvdA zijn tegen. Bij de SP spelen de volgende punten.

• het stuit zeer tegen de borst dat bewoners gedwongen moeten vertrekken
• sloop betekent het verdwijnen van nog betaalbare huurwoningen
• voor een meerderheid van de bewoners is terugkeer niet reëel omdat voor hen onbetaalbare koopwoningen worden teruggebouwd

Voor de SP is sloop alleen bespreekbaar als het om ècht slechte woningen gaat waar renovatie geen oplossing biedt. Bewoners dienen een serieuze terugkeer-optie te hebben. De partij bepleit 'planvorming van onderop'.

Het gemeentelijk argument dat sloop nodig is om de 'eenzijdige opbouw' te doorbreken is in SP-ogen ongeloofwaardig. Immers in dezelfde periode stampt de gemeente uiterst eenzijdige nieuwbouwwijken uit de grond. Bijvoorbeeld de prestigieuze nieuwbouwijk Dierdonk die enkel bestaat uit voor veel Helmonders onbetaalbare koopwoningen.

En de bewoners? Klik hier.

Corporatie De Hoop: een hoofdstuk apart
De woningen in de Helmondse binnenstad zijn eigendom van de corporaties Volksbelang en De Hoop. Evenals Volksbelang is De Hoop verklaard tegenstander van de gemeenteplannen. De tegenstellingen tussen De Hoop en de gemeente lopen hoog op. Ze leiden ertoe dat de gemeente aan de staatssecretaris vraagt om in te grijpen. De stap om in te grijpen worden vergemakkelijkt omdat De Hoop met veel interne problemen kampt.

'Een dergelijke dreigbrief is nog nooit eerder door het ministerie van VROM aan een woningcorporatie verstuurd', schrijft het blad Binnenlands Bestuur over het ingrijpen door de staatssecretaris.

Woonpartners neemt De Hoop over
Midden in deze voor De Hoop turbulente periode doet collega-corporatie Woonpartners een uniek aanbod. Ze stelt voor om De Hoop in zijn geheel over te nemen. Het overnamebod wordt direct bij de leden neergelegd (De Hoop is een vereniging) die er in meerderheid mee instemmen. Klik hier voor een uitgebreid achtergrondverhaal uit het blad Binnenlands Bestuur.

Complete Dierenbuurt plat?
De Dierenbuurt is onderdeel van de Helmondse binnenstad en geldt als 'proefgebied' voor de rest van de wijk.

In september 2000 brengt verantwoordelijk wethouder Hesen (PvdA) naar buiten dat hij de complete Dierenbuurt wil slopen. Onder het motto 'voortschrijdend inzicht' schendt hij daarmee zijn eigen afspraak met Woonpartners om enkele straten uit de Dierenbuurt buiten de sloop te houden. Op basis van diezelfde afspraak heeft de corporatie dan al toezeggingen gedaan richting bewoners.

De SP verspreidt een pamflet in de wijk waarin ze zich keert tegen het voorstel en waarin ze de rol van de PvdA aan de kaak stelt.

Bedenkelijke rol PvdA
Als PvdA-fractievoorzitter ageert wethouder Hesen in de vorige raadsperiode vier jaar lang tegen grootschalige sloop. In verkiezingstijd maakt de PvdA van de kwestie een heus item onder het motto 'er is genoeg gesloopt'. Nu pleit de wethouder met in zijn kielzog de PvdA-fractie voor het tegenovergestelde: de héle Dierenbuurt moet plat.

Hesen heeft een eenvoudige verklaring voor de PvdA-draai: 'Wij zijn van mening veranderd.'

Wantrouwen beheerst verhoudingen
Het voorstel om de complete Dierenbuurt te slopen brengt Woonpartners als eigenaar van de woningen in een lastig parket. Ze heeft immers al toezeggingen gedaan richting bewoners. De corporatie komt nu met een eigen standpunt. Ook dat wijkt af van de oorspronkelijke afspraak maar gaat niet zover als de gemeente wil. Het is een standpunt 'er tussen in'.

Alle 'stedenbouwkundige overwegingen' ten spijt zijn de draai van de wethouder en het schuiven van de corporatie voor de buitenwacht nagenoeg ondoorgrondelijke manoeuvres. Wie of wat beheerst dit spel, vraagt menigeen zich af?

Een andere vraag: doet Woonpartners wat ze doet uit overtuiging of onder druk? Om daar inzicht in te krijgen vraagt de SP de briefwisseling op tussen gemeente en Woonpartners. De gemeentelijke brief die dan op tafel komt laat weinig aan de fantasie over. In de wandelgangen wordt gesproken van een regelrechte dreigbrief. Klik hier voor de (lange) brief.

Front tegen sloop komt één stem tekort
Voor de raadsvergadering van 3 oktober vormt zich een front tegen de sloop. De zeven Helmondse oppositiepartijen komen met een gezamenlijk voorstel. Behalve op de sloop hebben ze ook ernstige kritiek op andere onderdelen van de herstructurering.

Lees hier de discussiebijdrage van de SP.

Met een stemverhouding van 16 vóór - 17 tegen haalt het oppositievoorstel het nèt niet. De uitslag maakt dat de emoties bij de aanwezige buurtbewoners hoog oplopen.

De gemeenteraad heeft zich uitgesproken over de sloop in de Dierenbuurt. Er is groen licht voor grootschalige sloop. De Dierenbuurt is echter maar een beperkt deel van het gebied waar de gemeente wil herstructureren. Bovendien bezinnen de bewoners zich op juridische stappen.

Een slopende kwestie
Mei 2001 - Getouwtrek achter de schermen, gepuzzel aan tekentafels en vertrouwelijke bijeenkomsten om raadsleden 'bij te praten'. Dat is zo ongeveer de balans van het afgelopen driekwart jaar. Herstructureren blijkt een 'slopende' kwestie.

Volgens de overeenkomst met corporatie Woonpartners is het streven om het integraal wijkontwikkelingsplan te presenteren in 1999 (!). Die datum is inmiddels al twee jaar gepasseerd en nog steeds is onduidelijkheid troef.

'Het proces loopt uitstekend', verklaart wethouder Hesen desondanks in reactie op kritische geluiden.

'Het proces loopt uitstekend'

Een belangrijk deel van de verklaring waarom de herstructurering zo traag verloopt is de verstopte markt van huurwoningen. Het aantal ingeschreven woningzoekenden is enorm gestegen. Daardoor is er amper ruimte om bewoners van te slopen woningen te herhuisvesten.

19 januari 2002 - bewoners zijn het wachten op alternatieve huisvesting beu. Klik hier.

24 april 2002 - Het wijkontwikkelingplan wordt gepresenteerd. Klik hier voor het gemeentelijk persbericht.

7 juli 2002 - Conflict over financiën, Woonpartners verwacht meer van gemeente. Klik hier.

In juni 1999 tekenden gemeente en Woonpartners de samenwerkingsovereenkomst. Wat staat daarin over de financiën? En enkele andere niet onbelangrijke zaken? Klik hier. (jpg-bestanden)

19 juli 2002 - Woningbouwvereniging Volksbelang, de gemeente Helmond en bouwcombinatie Hurks/Adriaans tekenen contract Sassenbuurt. Klik hier.

Maandag 28 oktober 2002: een verrassende en voor de bewoners verheugende wending. Woonpartners wil minder woningen slopen. Klik hier.