Helmond

Ruim tweeduizend Helmonders krijgen thuiszorg. Met de thuiszorg ging het afgelopen jaar niet goed. Verantwoordelijk wethouder Boetzkes komt nu met een nieuw plan. Maar dat plan gaat niet over goede zorg. Nee, dat plan gaat over geld.

Om dat toe te lichten eerst kort iets over de financiering van de thuiszorg. De gemeente stelt een uurtarief vast dat ze aan de zorginstellingen vergoedt. Volgend jaar moet de thuiszorg (verplicht) gedaan worden door medewerkers in loondienst en niet meer door (goedkope) alfahulpen. Dat is een verbetering voor de cliënt en de medewerkers, die dan recht hebben op een CAO met bijbehorende arbeidsvoorwaarden. Gevolg is wel dat de gemeente er niet onderuit kan om straks een hoger uurtarief te vergoeden. Maar wethouder Boetzkes, gesteund door de rest van het college, wil niet méér betalen. Zie daar het probleem.

De ambtenaren kregen als opdracht: verzin een list, zodat de thuiszorg ondanks het hogere uurtarief niet duurder wordt. Dat kan maar op één manier: door het aantal zorguren te verminderen. En dat wordt nu ook voorgesteld. Hiervoor zijn een aantal zaken bedacht. Zo moeten vrijwilligers en mantelzorgers nog meer bijspringen. Ook is bedacht dat de thuishulp straks niet meer de was hoeft te doen en hoeft te strijken. De was wordt voortaan opgehaald en een aantal dagen later gewassen en gestreken afgeleverd. Dat scheelt weer een half uur of een uur 'dure' hulp.

Andere diensten die uit de huishoudelijke verzorging worden gehaald zijn maaltijden verzorgen en boodschappen doen. Ook deze diensten wil de gemeente collectief regelen. Allemaal om uren 'dure' hulp uit te sparen. De inschatting is dat op deze wijze het aantal uren met 25 procent omlaag kan.

Is deze aanpak wijsheid? Is deze aanpak haalbaar en wenselijk?

Er zijn grote vraagtekens te zetten bij de haalbaarheid. Van oudsher is de thuiszorg bedoeld om mantelzorgers en vrijwilligers te ontlasten. Zij doen immers al hun best om de helpende hand te bieden, zeker als het directe familie betreft. Nu worden de rollen omgedraaid. Mantelzorgers worden ingezet om de thuiszorg te ontlasten én om de gemeente geld uit te sparen. Het is de wereld op zijn kop.

Is de voorgestelde aanpak wenselijk voor de cliënt? Veel mensen krijgen al meerdere hulpen over de vloer (AWBZ-zorg en WMO-zorg). Het verder opknippen van de huishoudelijke zorg betekent nog meer versnippering. Terwijl de mensen juist behoefte hebben aan een hulp met wie ze, zo mogelijk, sámen huishoudelijke taken verrichten. Dat gaat het beste met een hulp in wie je vertrouwen heb, niet met een komen en gaan van mensen over de vloer.

Ook zijn er gevolgen voor de medewerkers in de thuiszorg. Allerlei taken worden bij hen weggehaald. Nogmaals, niet met de bedoeling dat meer tijd overblijft voor aandacht voor de cliënt. Integendeel, de bedoeling is dat de medewerkers juist korter bij de cliënt zijn. Om zo te besparen op hun loonkosten. Werken in de thuiszorg wordt hierdoor gemarginaliseerd.

Kort en goed: het nieuwe plan van wethouder Boetzkes is volledig gestuurd door financiën. Hoe zijn we als gemeente zo goedkoop mogelijk uit? Om precies die reden de wethouder wilde geen fatsoenlijk tarief voor de thuiszorg betalen ging het vorig jaar goed fout. Veel banen sneuvelden en honderden mensen belandden op de wachtlijst. Als de wethouder daar niet van geleerd heeft, dan hopelijk wel de gemeenteraad die nog moet beslissen.

opiniestuk van SP-raadsleden Nathalie van der Zanden en Ad Spruijt, verscheen in het Eindhovens Dagblad van 7 april 2009

gemeentelijke toelichting: een nieuwe filosofie op huishoudelijke verzorging (pdf-bestand)