h

SP bezorgd over toekomst thuiszorg

12 september 2009

SP bezorgd over toekomst thuiszorg

De aanbesteding van de Helmondse thuiszorg verloopt nagenoeg onopgemerkt. Toch zijn ongeveer 2100 Helmonders aangewezen op hulp in de huishouding en staan forse veranderingen op stapel. Ingangsdatum van de nieuwe aanpak: 1 januari van het komend jaar. De SP maakt zich grote zorgen.

Savant, Zorgboog, St Anna-klooster en andere instellingen leveren op dit moment de thuiszorg. Maar er moeten nieuwe contracten worden afgesloten om de aanpak van wethouder Boetzkes in praktijk te brengen. Hiervoor is de aanbestedingsprocedure gestart. Instellingen die een deel van de thuiszorg op zich willen nemen, moeten zich inschrijven. Ook de instellingen die nu al thuiszorg leveren. Dat kan nog tot 18 september. Dan eindigt de inschrijftermijn. Vervolgens wordt op 29 september bekend wie het werk krijgt.

Concurrentie in plaats van solidariteit Instellingen moeten aangeven hoeveel uren van welke soort huishoudelijke zorg ze voor hun rekening willen nemen. Ook moeten ze aangeven voor welk uurtarief ze de klus denken te klaren. Wethouder Boetzkes heeft gekozen voor het concurrentiemodel. Hij gunt straks het werk aan de instellingen die het goedkoopst hebben ingeschreven.

SP-raadslid Nathalie van der Zanden is niet blij met deze keuze. Het betekent dat zorginstellingen tegen elkaar uitgespeeld worden om het voor de gemeente zo goedkoop mogelijk te houden, zegt ze, maar deze marktwerking hoort helemaal niet thuis in de zorg. Daar moet het niet gaan om concurrentie, maar om solidariteit en samenwerking en goede kwaliteit.

Het concurrentiemodel van wethouder Boetzkes kan tot allerlei praktische problemen leiden en wordt bovendien uitgevochten over de ruggen van de thuiszorgmedewerkers. Het SP-raadslid: De verwachting is dat de instellingen zullen inschrijven voor een uurtarief dat schommelt rond de 24 euro. Heel erg groot zullen de verschillen niet zijn. Toch kan het gebeuren dat bijvoorbeeld St Annaklooster te duur inschrijft en buiten de boot valt. In dat geval moeten alle vierhonderd cliënten van St Annaklooster plus de medewerkers overgeheveld worden naar een andere zorginstelling. Dat is een gigantisch gedoe. Daarnaast is er grote druk op de instellingen om, ten einde goedkoop in te kunnen inschrijven, dat af te wentelen op de eigen medewerkers. Zorginstellingen moeten zich allemaal aan de CAO houden, maar binnen de CAO zijn verschillende schalen. Instellingen zullen de medewerkers zo goedkoop mogelijk inschalen.

Het zogeheten Zeeuwse model was een betere aanpak geweest. De gemeente bepaalt op voorhand een redelijk tarief dat vastligt. Dan hoeven instellingen niet met elkaar te concurreren omwille van de prijs. Er word alleen gekeken naar de kwaliteit.

Centenkwestie Alle mooie woorden ten spijt, bij de nieuwe aanpak van wethouder Boetzkes gaat het toch vooral om de centen. Wordt nu nog gewerkt met goedkope alfahulpen, per 1 januari kan dat niet meer. Thuiszorgmedewerkers moeten verplicht in loondienst en dan geldt de CAO. Het is een terechte verbetering van de positie van de medewerkers. De gemeente kan zich er niet meer van afmaken met een goedkoop uurtarief.

Maar de wethouder wil liever niet méér betalen aan de thuiszorg. En daarvoor heeft hij een uitweg gezocht en gevonden: dan maar minder uren. Dat wil hij realiseren door nog meer vrijwilligers en mantelzorgers in te schakelen en door allerlei diensten collectief te maken. Voorbeeld: de was. De thuiszorgmedewerker doet niet meer de was, maar het wasgoed wordt opgehaald, gewassen en een week later weer thuis afgeleverd. De medewerker is dan een half uur korter over de vloer en dat scheelt weer een half uurtarief. Zie daar de nieuwe aanpak van de wethouder. Andere diensten die collectief worden gemaakt, zijn boodschappen doen, maaltijdbereiding en strijken.

Dat het allemaal draait om het verminderen van de uren van de betaalde medewerkers blijkt duidelijk uit de stukken van de aanbestedingsprocedure. De gemeente raamt het aantal zorguren voor 2010 op 245.000 uren. Flink wat minder dan bij de vorige aanbesteding. Toen werd uitgegaan van 300.000 zorguren in 2008. Voor de jaren na 2010 wordt een nóg lager aantal uren geraamd, namelijk 180.000 uren.

Nathalie van der Zanden: Het is de wereld op zijn kop. Veel mantelzorgers en vrijwilligers lopen al op hun tenen. Om hen te ondersteunen is er de thuiszorg, maar de wethouder draait de rollen nu om. Hij wil mantelzorgers extra inschakelen om uren uit te sparen van de thuiszorgmedewerkers, om maar zo goedkoop mogelijk uit te zijn.

Goede thuiszorg blijft onmisbaar In het kader van de aanbestedingsprocedure kunnen de instellingen die willen inschrijven vragen stellen aan de gemeente als iets niet duidelijk is. De gemeente antwoordt daarop in de nota van inlichtingen. Naar verluidt zijn meer dan honderd vragen gesteld. Het stemt het SP-raadslid niet gerust. Is er dan zoveel onduidelijk? Ook maakt ze zich zorgen of schoonmaakbedrijven inschrijven en toegelaten kunnen worden. Omdat lopende de procedure veel vertrouwelijk is, zal dat pas blijken als de gemeente de uitkomst bekend maakt. Dan zal ook duidelijk zijn of instellingen voldoende hebben ingeschreven om de behoefte aan thuiszorg af te dekken. Als dat het geval is, kan het echte werk beginnen. Het zal een behoorlijke tijd duren voordat iedereen is bezocht, maar vroeg of laat krijgen alle cliënten een medewerker van een aparte instelling over de vloer. Die krijgt één uur per week de tijd gedurende maximaal twaalf weken om de zorgbehoefte van de cliënt in kaart te brengen. Ook voor de instellingen die deze dienst willen leveren, geldt een aanbestedingsprocedure. De gemeente is bereid om een uurtarief van 50 euro te vergoeden.

Uitgangspunt bij het inventariseren van de zorgbehoefte is het optimaliseren van de driehoek eigen kracht van een cliënt, de maatschappelijke steunsystemen om een cliënt en de professionele Wmo-zorg. Het zijn mooie woorden, maar het gaat er natuurlijk om het aantal zorguren zoveel mogelijk te verminderen door het extra inschakelen van mantelzorgers en vrijwilligers. Plus dat ook de kosten van de instelling zelf terugverdiend moeten worden.

De hele aanpak staat Nathalie van der Zanden niet aan. Het draait allemaal om geld, maar goede zorg kan niet op een koopje. Kies je dáár voor of kies je ervoor om tientallen miljoenen uit te geven aan de aankoop van Nedschroef of aan een prestigieus centrumplan? Voor ons is de keuze wel duidelijk. Dat hier en daar een buurvrouw of familielid als vrijwilliger extra wil bijspringen, sluit ik niet uit. Maar bedenk, het gaat niet om een paar weken, het kan gaan over een heel lange periode van wel jaren dat iemand hulp nodig heeft. Zie je het voor je? Gewoon goede thuiszorg blijft onmisbaar. De meeste partijen in de gemeenteraad hebben de aanpak van wethouder Boetzkes goedgekeurd, maar wij hebben daarom tegengestemd. Wat ons betreft gaat deze aanpak van tafel.

- document thuiszorg / persoonlijke ondersteuning (pdf-bestand)
- document maatwerk (pdf-bestand)

2009-09-12

U bent hier