Helmond

"Zonder schroom wordt gesneden in de voorzieningen van onze stad. De SP heeft grote moeite met dit afbraakbeleid van het college. Drie filialen van de bibliotheek gaan verdwijnen, zonder dat er iets fatsoenlijks voor terug komt. Twee van de drie politiebureaus zijn gesloten. De belofte dat er wijkpunten terug zouden komen, wordt niet nageleefd. Wijkhuizen en jongerencentra gaan dicht. Sluiting dreigt voor brandweerkazerne Brandevoort."

Donderdag 3 november 2011: de gemeenteraad bespreekt de begroting 2012. Hieronder de volledige bijdrage van SP-fractievoorzitter Erik de Vries.

Voorzitter, het zijn zware tijden voor gemeenten. De inkomsten staan onder druk, waardoor bij de uitgave keuzes gemaakt moeten worden. Het college is al fors aan het bezuinigen, en is, als we de begroting moeten geloven, nog niet klaar. Er worden nog meer tegenvallers aangekondigd, als gevolg van bezuinigingen en decentralisaties bij het Rijk. De jeugdzorg gaat naar de gemeenten, inclusief een bezuiniging. Net als de functie "begeleiding" uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektenkosten. Het subsidiebedrag voor WSW-ers wordt verlaagd. De middelen voor re-integratie worden gehalveerd. En de schuldhulpverlening, waar nu alweer een wachtlijst is van 12 weken, zal het met minder geld moeten doen en dus verder worden uitgekleed. Wat de SP betreft al met al geen zonnig vooruitzicht voor mensen die hiermee te maken hebben of krijgen.

Gelukkig hebben gemeenten nog steeds een grote vrijheid om te bepalen waar het geld aan uitgegeven wordt. We kunnen er dus voor kiezen om de middelen uit het gemeentefonds zo in te zetten, dat we bepaalde voorzieningen overeind houden. We kunnen bijvoorbeeld vinden dat het helpen van mensen met schulden heel belangrijk is. Immers, het hebben van schulden is een van de grootste belemmeringen om aan het werk te kunnen gaan of blijven. Daar moeten we in investeren. Dat doet het college echter niet. Er wordt voor gekozen om de kortingen op doeluitkeringen 1 op 1 door te korten naar het beleidsterrein. Ofwel: als het Rijk bezuinigd, dan nemen wij die bezuiniging 1 op 1 over. Daar is iets voor te zeggen, maar het is wel erg makkelijk geredeneerd. Het Rijk gaat er juist vanuit dat gemeenten zelf de uiteindelijke afweging over bezuinigingen maken. Een gemeente weet het beste waar de grootste behoefte aan is. De SP is van mening dat dit automatisme dus niet van toepassing zou moeten zijn. Bij elk besluit moet de afweging gemaakt kunnen worden of de bezuiniging wenselijk is. Partijen in deze raad kunnen zich niet verschuilen achter de bezuinigingen van het rijk. Zij hebben de verantwoordelijkheid om zelf deze afwegingen te maken.

Er zal dus bekeken moeten worden waar we als stad wel en niet in willen investeren. Dit jaar is hierdoor langzaam maar zeker duidelijk geworden waar dit college werkelijk voor staat. Zonder schroom wordt gesneden in de voorzieningen van onze stad. de SP heeft grote moeite met dit afbraakbeleid van het college. Drie filialen van de bibliotheek gaan verdwijnen, zonder dat er iets fatsoenlijks voor terug komt. Twee van de drie politiebureaus zijn gesloten. De belofte dat er wijkpunten terug zouden komen, wordt niet nageleefd. Wijkhuizen en jongerencentra gaan dicht. Sluiting dreigt voor brandweerkazerne Brandevoort.

Voorzitter, Het zijn geen incidenten meer. Er is een duidelijke lijn te zien: steeds meer voorzieningen verdwijnen, terwijl aan de andere kant wel vastgehouden wordt aan verouderde of twijfelachtige ambities. Om er eens een paar te noemen: het centrumplan, Brabant Culturele Hoofdstad 2018 en de kanaalzone.

Het centrumplan is onlangs aangepast: het zal in kleinere stukken uitgevoerd worden, en de ambitie is wat naar beneden bijgesteld. Een stap in de goede richting, maar wat de SP betreft gaat dit niet ver genoeg. Het masterplan blijft immers het uitgangspunt, en dat betekent dat we nog steeds toewerken naar grofweg een verdubbeling van de grootte van ons centrum. De tijden zijn sinds het opstellen van dit plan wel veranderd. Er komt geen forse inwonersgroei en ontwikkelingen op internet staan niet stil. Steeds meer verkoop zal via internet gaan verlopen, wat ten koste zal gaan van een deel van het winkelbestand. Het rapport van Roots zegt hierover het volgende: "In 2020 zal er een leegstand zijn van 22% als gevolg van toenemend internetgebruik en de te verwachten demografische ontwikkeling, zelfs wanneer er geen enkele meter aan het winkeloppervlak wordt toegevoegd". Natuurlijk zal er iets af te dingen zijn op dit rapport, zouden lokale omstandigheden meegewogen moeten worden, maar wat de SP betreft is dit een signaal dat niet genegeerd kan worden.

En wat te denken van ons centrum dat met de uitvoering van deze plannen jarenlang op de schop zal moeten? Wat gaat dat betekenen voor de ondernemers? Er hangt een groot risico aan dat juist daardoor mensen gaan uitwijken naar andere winkelcentra in de omgeving. Iets wat dit college volgens mij juist wil voorkomen.

Waar de plannen altijd verdedigd zijn met het argument dat Helmond achterloopt, en een inhaalslag moet maken qua winkeloppervlak, lopen we nu juist voorop. Veel steden zullen in de komende jaren komen te staan voor grote herstructureringsplannen, om de leegstand in de stadscentra aan te pakken. Helmond heeft dat probleem dan niet. We lopen nu juist voor op al die gemeenten! Natuurlijk moeten we wel zorgen voor goede kwaliteit, maar die slag is al gemaakt.

Wat de SP betreft is nu dus hét moment om een pas op de plaats te maken. We zitten niet meer vast aan ING en AM Vastgoed. Nieuwe partijen moeten nog gevonden worden. We moeten nu nadenken welke kant we op willen met het centrumplan, en daar alle huidige ontwikkelingen bij betrekken. Vervolgens kunnen we een plan op maat maken, waar dan de al aangekochte gronden en panden bij betrokken worden. Dat is volgens de SP beter dan nu almaar doorgaan op de oude weg.

Dan Brabant Culturele Hoofdstad 2018. Deze soap heeft een nieuwe wending gekregen. Er wordt ingezet op Eindhoven als kandidaat, waar vervolgens de andere 4 steden op mee kunnen liften. De SP heeft al meerdere malen gewaarschuwd dat er veel risico's aan dit project zitten. Het geld dat we er nu aan uitgeven is alleen nog maar voor de kandidatuur. Dat wil nog niet zeggen dat we het binnen slepen. Ik heb het eerder niet voor niets gokken met gemeenschapsgeld genoemd. Winnen we niet, dan zien we dit geld niet meer terug. Winnen we wel, dan is het maar de vraag of het voor Helmond wel echt iets op gaat leveren. Zeker nu de focus komt te liggen op Eindhoven. Was dat trouwens niet die gemeente die maar 1 ton voor de kandidaatstelling beschikbaar heeft gesteld, waar de overige gemeenten het dubbele hebben gereserveerd?

Wat de SP betreft is deze verandering in de aanpak ook een mooi moment om ons af te vragen of we hier wel langer aan mee blijven doen. Nu Eindhoven de focus wordt, lijkt het ons het beste als Eindhoven daar zelf vol voor gaat. Het geld dat we in Helmond gereserveerd hebben, kunnen we dan gebruiken om lokale cultuurinitiatieven te ondersteunen. Bijvoorbeeld de bezuinigingen op verenigingen, de bieb of het Kunstkwartier terugdraaien, of het overeind houden van het unieke cultuurinitiatief van het Annatheater. Dat zijn investeringen waarvan we in ieder geval direct resultaat zien.

Voorzitter, de kanaalzone. We zijn geld aan het reserveren voor ontwikkelingen in de toekomst. Dat is nooit verkeerd. Maar kun je reserveren, als dat ten koste gaat van de huidige voorzieningen in de stad? Het is in het dagelijks leven ook goed om te sparen voor de toekomst, maar wat als je nu al niet rond kunt komen? Dan ga je toch niet sparen voor mogelijke problemen later? Dan los je eerst de problemen in het hier en nu op. Dat doet dit college niet. Zij gaat door met bezuinigen, om later misschien iets op te kunnen bouwen. Wat de SP betreft gaan we ons zorgen maken over de problemen van nu. Want zo groot zijn de problemen met de Kanaalzone niet. Ja, die bedrijven hebben we inderdaad liever uit het centrum. En ja, met het kanaal kunnen we zeker iets moois doen. Maar doe dat in tijden dat we geld over hebben, en niet in tijden dat we tekort komen. De SP stelt dan ook voor dat we gaan kijken hoe het geld anders ingezet kan worden, zodat de raad een keuze kan maken en kleur kan bekennen: doorgaan met afbreken, of zorgen dat onze stad prettig blijft om in te wonen?

Wat de SP betreft is die keuze duidelijk. Wij willen onze voorzieningen, die belangrijk zijn voor de mensen, overeind houden. Wie sluit er nou wijkbibliotheken, die voor veel mensen belangrijk zijn? Die makkelijk toegankelijk en bereikbaar zijn voor iedereen? En volop worden gebruikt? Iets wezenlijks komt er niet voor terug. Meer dan 10.000 mensen hebben laten weten niets in sluiting te zien. Waarom trekt het college zich hier niets van aan? Waarom luisteren de partijen die deze plannen steunen niet naar haar eigen inwoners?

Wij zien ook niets in de sluiting van een aantal wijkhuizen en jongerencentra. Dat zijn dé plekken waar mensen samenkomen, elkaar ontmoeten, en deelnemen aan het verenigingsleven. Wie sluit er nou een jongerencentrum dat in de wijk ligt die landelijk zoveel aandacht kreeg, juist vanwege overlast van hangjongeren? Drie keer raden wat er gaat gebeuren met de jongeren die daar hun plekje hadden gevonden. Een dom besluit, wat de samenleving op de langere termijn mogelijk juist geld gaat kosten.

En wie sluit er nou politiebureaus, als we juist horen dat de politie steeds moeilijker te bereiken is? Als de bereidheid tot het doen van aangifte terugloopt? En het gevoel van veiligheid afneemt? Was er bij de sluiting nog sprake van aanlooppunten die in de wijken zouden komen, nu staan we met lege handen. Ook al had de burgemeester deze garantie van de politie gekregen. Het college doet er niets mee. Fraaie garantie dan! De SP vind het niet kunnen dat dit toegezegd is aan de raad, om er vervolgens niets mee te doen. Wij zouden graag zien dat dit alsnog uitgevoerd wordt, en overwegen een motie in te dienen.

Voorzitter, ik ga afronden. Het mag duidelijk zijn dat de SP heel andere keuzes maakt als dit college. Het college vraagt de raad om een sloopvergunning af te geven. Daar kan en zal de SP nooit mee instemmen. Sloopvergunningen staan open voor bezwaar. Ik roep iedere inwoner dan ook op om bezwaar te maken tegen de plannen van dit college, zodat de mensen waar we het allemaal voor doen weer centraal komen te staan, in plaats van de kille boekhoudkundige cijfertjes.

Update De SP-fractie heeft tegen de begroting gestemd, net als PvdA, GroenLinks en Helder Helmond. Lees hier