Helmond

Op 25 september 2018 zagen wij in het programma “De Monitor: ondervoeding bij dementerende ouderen” de schrijnende gevolgen van de bureaucratie in de zorg. De hulp bij de maaltijd valt binnen 3 wetgevingen namelijk de Wet maatschappelijke ondersteuning, de Zorgverzekeringswet en de Wet langdurige zorg. Hierdoor ontstaat een grijs gebied en vallen mensen tussen wal en schip met alle gevolgen van dien.

Naar aanleiding van deze onthullende uitzending willen wij het college dan ook de volgende vragen stellen:

1. Herkent u de geschetste signalen? Zo ja, wat heeft u met deze signalen gedaan? Zo, nee bent u bereidt te onderzoeken of [dementerende] ouderen in Helmond de nodige ondersteuning en hulp bij maaltijden krijgen?
2. Bent u het met ons eens dat ondervoeding bij [dementerende] ouderen te alle tijde voorkomen moet worden?
3. Bent u het met ons eens dat de huidige wetgeving niet mag leiden tot een afschuifsysteem waarbij mensen van het kastje naar de muur worden gestuurd? En zorgverleners hun werk naar eer en geweten moeten kunnen doen zonder hierbij te moeten “sjoemelen”?
4. Hoe verloopt de aanvraag, indicatiestelling, behandeling en beschikking van maaltijdondersteuning bij de gemeente Helmond? Hoeveel weken zitten er tussen de aanvraag en de beschikking? Hoe vaak is er het afgelopen jaar een aanvraag ingediend? Hoeveel aanvragen hebben een positief besluit gekregen? Hoeveel aanvragen zijn afgewezen en waarom?
5. Sommige gemeenten in Nederland hebben samen met de zorgaanbieders en zorgverzekeraars de problemen lokaal opgelost door bijvoorbeeld financiële ontschotting en te vertrouwen op het oordeel van de wijkverpleegkundigen. Bent u bereidt om in navolging van andere gemeenten in gesprek te gaan met zorgaanbieders en zorgverzekeraars om tot lokale oplossingen te komen? Zo ja, wanneer verwacht u dat te gaan doen? Zo nee, waarom niet?

Met vriendelijke groeten,

namens de SP-fractie

Lonneke Maráczi

Update

Antwoord college van burgemeester en wethouders:
Naar aanleiding van uw bovengenoemde brief, delen wij u het volgende mede:

1. Herkent u de geschetste signalen? Zo ja, wat heeft u met deze signalen gedaan? Zo, nee bent u bereidt te onderzoeken of [dementerende] ouderen in Helmond de nodige ondersteuning en hulp bij maaltijden krijgen?

We hebben kennis genomen van de berichtgeving van de Monitor over ouderen met thuiszorg in relatie tot de maaltijdvoorziening. Bij ons zijn er op dit moment geen schrijnende signalen van individuele inwoners bekend. Recent stonden we met onze zorgaanbieders stil bij de te vernieuwen overeenkomst maaltijdvoorziening. Toen kwam de wijze waarop we dit soort situaties willen voorkomen ter sprake. Hierover zijn afspraken in de overeenkomst vastgelegd.

2. Bent u het met ons eens dat ondervoeding bij [dementerende] ouderen te alle tijde voorkomen moet worden?

Ja.

3. Bent u het met ons eens dat de huidige wetgeving niet mag leiden tot een afschuifsysteem waarbij mensen van het kastje naar de muur worden gestuurd? En zorgverleners hun werk naar eer en geweten moeten kunnen doen zonder hierbij te moeten “sjoemelen”?

Ja.

4. Hoe verloopt de aanvraag, indicatiestelling, behandeling en beschikking van maaltijdondersteuning bij de gemeente Helmond? Hoeveel weken zitten er tussen de aanvraag en de beschikking? Hoe vaak is er het afgelopen jaar een aanvraag ingediend? Hoeveel aanvragen hebben een positief besluit gekregen? Hoeveel aanvragen zijn afgewezen en waarom?

Inwoners met een hulpvraag (of hun naasten) doen een (telefonische) melding waarna een gesprek plaatsvindt dat leidt tot een aanvraag voor een maaltijdvoorziening (opwarmen van de maaltijd en/of klaarzetten van de broodmaaltijd). Deze aanvragen worden over het algemeen direct beschikt. Normaalgesproken ontvangt de inwoner binnen twee weken de schriftelijke beschikking. Bovendien is overeengekomen dat zorgaanbieders bij urgente situaties (spoedzaken) direct kunnen starten met de inzet van een voorziening. Het onderzoek en de beslissing door de gemeente vindt dan achteraf plaats.
Gemeentelijke geïndiceerde maaltijdondersteuningen komen in de praktijk weinig voor: ongeveer 12 maal per jaar, waarbij nauwelijks sprake is van afwijzingen. In het overgrote deel van de situaties krijgen deze mensen persoonlijke verzorging (vanuit de Zorgverzekeringswet of Wet langdurige zorg) en vindt de maaltijdondersteuning tijdens het zorgmoment plaats of zijn er voorliggende oplossingen, zoals eten tijdens de (Wmo)dagbesteding.

5. Sommige gemeenten in Nederland hebben samen met de zorgaanbieders en zorgverzekeraars de problemen lokaal opgelost door bijvoorbeeld financiële ontschotting en te vertrouwen op het oordeel van de wijkverpleegkundigen. Bent u bereidt om in navolging van andere gemeenten in gesprek te gaan met zorgaanbieders en zorgverzekeraars om tot lokale oplossingen te komen? Zo ja, wanneer verwacht u dat te gaan doen? Zo nee, waarom niet?

In Helmond is hierover met zorgaanbieders gesproken en eveneens een oplossing gevonden. De maaltijdondersteuning wordt - zoals hiervoor verwoord - meegenomen in het zorgmoment door de aanwezige zorgverlener. Zodoende is er niet enkel tijd voor broodmaaltijdbereiding en/of opwarming, maar eveneens voor het ondersteunen bij het nuttigen van de maaltijd.

In de Monitor schets een medewerker van Zuidzorg (eveneens een gecontracteerde aanbieder in Helmond) treffend de wijze waarop zij dit vormgeven. Dit komt neer op doen wat nodig is en slim organiseren binnen de hoeveelheid tijd die beschikbaar is. De casemanager dementie bespreekt bovendien met de familie de maaltijdondersteuning, signaleert eventuele knelpunten en zoekt naar oplossingen.

In de gemeentelijke overeenkomst is tot slot opgenomen dat een voorziening in elk geval veilig, doeltreffend, doelmatig en cliëntgericht verstrekt wordt. De beschreven schrijnende situaties willen we daarmee voorkomen.

------------------------